सोमवार, २५ जून, २०१२

हिशोब - 2



रामपालने सांगितलेला सोन्याचा हिशोब माझ्या डोक्यात घोळत होता. खरंच गेल्या काही वर्षात सोनं किती महागलं नाही का मी स्वतःशीच पुटपुटलो.ज्यावेळी सोनं स्वस्त होतं त्यावेळी पगार च्या मारी फक्त पाच-सहा हजारच होता. त्यावेळी पैसे कुठे गुंतवावे ते कळतही नव्हतं.हैद्राबादच्या त्या थिएटरांत किमान साठ-सत्तर हजार रुपये सिनेमा पाहण्यासाठी खर्च केले असतील. तेलूगू चित्रपट कळायचे नाहीत. शेजारचे हसले की आपणही हसायचं आणि त्यांनी टाळ्या-शिट्टया मारल्या कि आपणही तसं करायचं. एवढा अट्टाहास कशासाठी तर तेलुगू शिकण्यासाठी एवढं सगळं करुनही तेलुगू शिकलो किती तर
नी पेरियन्टी बाबू ( बाळ, तुझे ना काय ? ), वक्कटी ते पदी ( एक ते दहा ) आणि काही निवडक भाज्यांची नावे. लोक इंग्रजी फाड-फाड बोलण्यासाठी महागडी शिकवणी लावतात. मी तेलुगू शिकण्यासाठी लावलेल्या या अनोख्या शिकवणीचा समावेश सर्वात महागडी शिकवणी या टॅगखाली नक्कीच गिनीच बुकात होईल असं उगाचच मला वाटून गेलं.. यातली गंमत लक्षात येताच थोडं हसूही आलं. ....
जवळपास दहा हजार रुपये तोळा म्हणजे साठ हजारांत सहा तोळे सोनं आलं असतं आणि आता सहा तोळे म्हणजे जवळपास दोन लाख रुपये, चुकलंच आपलं... मी स्वतःशीच पुटपुटत कार्गोच्या बाहेर पडलो. बाहेर बराच अंधार झाला होता. उन्हाळा नुकताच सुरू झाला असला तरी दिवस मोठा आणि रात्र छोटी होण्यास केंव्हाच सुरूवात झाली होती. मी बाहेर आलो त्यावेळी साडेनऊ होत आल्या होत्या. म्हणजे मी तब्बल दीड तास आत होतो. कार्गोच्या ऑफीसच्या बाहेरची गर्दी अदृश्य झालीच होती एव्हाना.एखाद-दुसरा माणूस आणि तशीच एखादी गाडी रस्त्याने धावताना दिसत होती. बहुतेक आपण अडकलो की काय असं वाटू लागलं. खरं म्हणजे मी अडकलोच होतो. कारण त्या परिसरातला बसचा थांबा माझ्या उपयोगाचा नव्हताच. दुसरं म्हणजे रात्री बसची फ्रिक्वन्सी खुपच कमी असते हे मला माहित होतं. त्यामुळे आता किती वेळ थांबावे लागेल कुणास ठाऊक असा विचार करीत मी बस स्टॉपच्या जवळ अॅटो रिक्षाचा चान्स घेण्यासाठी उभा राहिलो. दिल्ली शहर देशाची राजधानी जरी असले तरी जसा राज्यकर्ते आणि जनतेमध्ये कम्युनिकेशन गॅप नेहमीच राहतो तसा दिल्लीतील दळणवळण यंत्रणेतला हा गॅप आचंद्रसूर्य राहिल. या शहरात तुम्हाला एकतर बस वेळेवर मिळत नाही. मिळाली तर ती तिचा मार्ग कधी बदलला असेल हे तुम्हाला तुमचा स्टॉप येईनासा होईपर्यंत कळत नाही. जेंव्हा कळते तेंव्हा कंडक्टरची खाटी हरियाणवी बोलीतली शेलकी विशेषणे ऐकत उतरण्याचा बाका प्रसंग अनेकदा गुदरतो. या सर्व भन्नाट गोष्टींमुळे रिक्शाला पसंती देत असाल तर येथील चालकांना गरज कुणाला आहे हे बरोबर कळतं. त्यानुसार ते भाडंही आकारतात. रिक्शाचा मीटर त्यांच्या मर्जीप्रमाणे आणि टेरीफ तुमच्या खिशाला मोठं भगदाड पाडणारा ठरतो असा माझा आजवरचा अनुभव. हे सगळे दिव्य अनुभव जमेस धरुन देखील मी आयत्यावेळेचा विषय म्हणून जवळपास दहा मिनिटे स्टॉपवर उभा होतो. दुरून एक रिक्शा येताना दिसला रिक्शावाल्याला मी दिसावे म्हणून निम्म्या रस्त्यात येईन मी त्याला हात करु लागलो. पण लेकाचा नाकासमोर बघून रिक्शा चालवणारा प्राणी निघाल्याने तो सरळ पुढे निघून गेला आणि जाता-जाता माझ्या नशीबी एक मोठी प्रतीक्षा टाकून गेला. आता काय करावं या वंचनेत असतानाच एक लक्झरी कार माझ्यासमोरुन गेली. गाडीला हात करावा की नको अशा बुचकाळ्यात मेंदू असताना शरीराने मात्र काम चोख बजावले.  गाडी समोरून जात असतानाच लिफ्टची खुण हाताने केली. त्याचबरोबर भरधाव वेगात असणारी ती गाडी सुमारे दोनशे मीटर जाऊन थांबली आणि लागलीच रिव्हर्स गिअरमध्ये मागे येऊन माझ्यासमोर थांबली. खिडकीचा काच खाली घेऊन आतल्या व्यक्तीने आत ये अशी खुण केली. ध्यानी-मनी नसताना मिळालेली लिफ्ट थोड्या साशंक मनानेच स्वीकारत मी आत जाऊन बसलो. 'सो यंग मॅन... किसी जमाने मे मै भी यहाँ ऐसे ही अटका थी. तुम्हें देखकर पुरानी यादें ताजा हो गयी...' तो म्हणाला.  'कहाँ जाओगे..?  'जाना तो व्दारका है...अगर आप का रुट किसी और जगह का है तो इन्सानों की बस्ती तक तो छोड ही दिजीए..' मी म्हणालो. माझ्या उत्तरावर तो खळखळून हसला. 'बहोत खुब ! लेकीन मेरे भाई, दिल्ली में इन्सान बसते कहाँ है, यहाँ तो साले पॉलीटीशीयन बसते है.' आपणच केलेल्या विनोदावर तो पुन्हा एकदा खळखळून हसला. 'बाय द वे ! बंदे को *रवीश खुराना* कहते है.' त्याने स्वतःची ओळख करुन दिली.
'जी मै गिरीश'
मराठी हो... 'त्याने विचारले
जी हाँ, आपने कैसे पहचाना ?
' तुम्हारा  पार्सल औरंगाबाद से आया है न् इसिलिए अंदाजा लगाया, करेक्ट.पहचान गया ना ?' तो म्हणाला. समोरुन आडव्या आलेल्या इंडिगोला चुकवित त्याने एक शेलकी शिवी हासडली आणि म्हणाला,  ये देखो दिल्ली के सो कॉल्ड डिसिप्लीनड् पीपल्स... बुलशीट.... सालों को डिसीप्लीन सीखना हो तो महाराष्ट्रा में भेजना चाहीए.... गँवार साले.... यार गिरीश अपन को तो मुंबई बडा ही अच्छा लगता है और उस के बाद नासिक...  
जी अच्छी सिटी है नासिक' मी म्हणालो. 'वैसे आप क्या करते है, कोई बिझनेस ? ' मी उत्सुकतेने विचारले.
'बिझनेस ?' तो हसला...' ऐसा ही समझ लो...' त्याने उत्तर दिले.
माझ्या चेहऱ्यावरचे गोंधळाचे भाव पाहताच तो म्हणाला. ऐसा है की मै हूँ चावल का व्यापारी. देश के सबसे बडे दलालों में से एक... किसान अनाज उगाता है. मंत्री उसकी किंमत तय करता है. ब्यापारी खरीदता और बेचता है और हम जैसे दलाल उसका बाजार डिसाईड करते है. करोडो कमाता हूँ बिना कुछ किए और बिना कुछ गँवाए... यू कॅन से मी बास्टर्ड' स्वतःच केलेल्या या टिपण्णीवर तो पुन्हा एकदा हसला.
'वैसे तुम क्या करते हो भाई,' त्याने विचारले .
'जी मै पत्रकार हूँ ' मी उत्तर दिले
क्या बात है, अरे मै तो एक्स्पोज हो गया... तो पुन्हा हसला अच्छा भाई, मिलकर खुशी हुई... त्याने समोर मेट्रो स्टेशन दाखविले.
अरे सर, थँक्यू.... मी त्याचे आभार मानून गाडीतून खाली उतरलो.
गाडीची काच बंद करण्यापुर्वी त्याने आपले कार्ड माझ्याकडे दिले, 'हराम का खाता हूँ, हराम की पीता भी हूँ लेकीन दोस्ती निभाता हूँ दोस्त... जिुंदगी जीता हूँ....अपना हिसाबही कुछ ऐसा है.... टच मे रहना जरुर... शब्बाखैर...' तो म्हणाला.
 मी त्याच्याकडे पाहून फक्त हसलो. गाडीची काच बंद झाली. आणि काही क्षणातच तो तेथून निघून गेला.
 (क्रमशः)
* या पात्राचे नाव संबंधिताच्या इच्छेनुसार बदलले आहे, याची कृपया नोंद घ्यावी.


कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत: